Volkabs / Woorden met tag ‘psychologen’

Was een sociaal psycholoog aan de Yale University die vooral bekend geworden is door een tweetal experimenten: het zogenaamde Small World-experiment en het vandaag de dag nog steeds schokkende Milgram-experiment, over gehoorzaamheid aan autoriteit.

Milgram is tijdens zijn leven vooral in opspraak gekomen door zijn experiment naar gehoorzaamheid. In dit experiment liet hij de proefpersoon vragen stellen aan een zogenaamde tweede proefpersoon (in werkelijkheid echter een acteur), in een andere ruimte. Bij een verkeerd antwoord moest een stroomschok van oplopende sterkte worden toegediend, zogenaamd om onderzoek te doen naar leren onder druk. Het onderzoek ging in werkelijkheid over de invloed van autoriteit, en of de autoriteit van een onderzoeker iemand er toe kon zetten om zijn morele grenzen te overschrijden. De conclusie was schokkend: zo’n 80 procent van de proefpersonen ging door tot een dodelijk niveau van stroomsterkte. De proefpersoon wist echter niet dat er in werkelijkheid geen stroomschokken werden toegediend: de acteur (zogenaamde tweede proefpersoon) simuleerde pijn.

Milgrams uitspraak dat “wanneer men in het Amerika van vandaag de dag een naziconcentratiekamp op zou zetten, men geen enkele moeite zou hebben om dit te bemannen”, leidde tot veel ophef in de media. Bovendien werd Milgram door de APA (American Psychological Association) aangevallen op ethische gronden: hij zou zijn proefpersonen onder te grote psychische druk zetten, en ze naderhand niet goed begeleid hebben.

Het neemt niet weg dat Milgram heeft aangetoond waartoe mensen in staat zijn. Ik bedank hem daarvoor.

Was een wereldbekende Amerikaanse gestaltpsycholoog en een pionier in de sociale psychologie. Solomon Asch is beroemd geworden in de jaren ’50 met zijn experimenten naar conformiteit. De experimenten toonden aan dat sociale druk er voor kan zorgen dat een persoon dingen zegt of doet die overduidelijk niet correct zijn.

Het experiment waarin Asch dit aantoonde ging als volgt: Participanten in het onderzoek kregen telkens een kaart waarop een lijn stond. Vervolgens kregen de participanten nog een kaart waarop drie lijnen stonden met de letters a, b en c. De participanten moesten vervolgens de vraag beantwoorden welke lijn op het tweede kaartje overeen kwam met de lijn op het eerste kaartje. Aanvankelijk hadden de proefpersonen geen enkele moeite met het experiment, aangezien het niet moeilijk was het goede antwoord te geven. De andere proefpersonen in de zelfde ruimte gaven bovendien hetzelfde antwoord. Daarna echter begonnen de andere “participanten” (in werkelijkheid collega’s van Asch) allemaal hetzelfde, verkeerde antwoord te geven. Solomon Asch had verwacht dat de meerderheid van de mensen niet zou toegeven (conformeren) aan wat overduidelijk niet-correct was, maar de resultaten waren anders: een alarmerend aantal participanten gaf het verkeerde antwoord en volgde daarmee de groep in plaats van hun verstand.