Volkabs / Woorden met tag ‘eten’

Cafetaria is een horecabedrijf en ander woord voor een eetcafe voor snelle hapjes (zoals snacks).

De letterlijke betekenis van cafetaria is overigens koffiehuis en komt uit het Cubaans-Spaans, waar het woord ook oorspronkelijk vandaan komt.

Sommigen noemen het ook wel eens de after-lunch dip of middagdip, maar de officiële naam van dit fenomeen is postprandiale slaperigheid.

Als we het in jip-en-janneke-taal zouden moeten samenvatten, dan is dit de enige juiste uitleg: om al het voedsel dat binnenkomt te kunnen verteren, vertelt je lichaam dat er extra bloed gepompt moet worden richting de darmen. Dit heeft als gevolgd dat er automatisch (iets) minder bloed naar de hersenen wordt gestuurd, waardoor je een slaperig gevoel krijgt.

De wetenschappelijke versie is wat geavanceerder. Bij het innemen van voedsel met veel koolhydraten, stijgt je bloedsuikerspiegel. De insuline – die vrijkomt uit de pancreas – vergemakkelijkt de penetratie van suiker in de bloedbaan in de gehele cel.

Wat er daarna gebeurt is als volgt: insuline bindt zich onder andere aan het aminozuur tryptofaan, welke ook actief is in het hormoon serotonine. Het hormoon serotonine is de naam van het hormoon dat emoties, eetlust, maar ook slaap veroorzaakt.

In het geval je koolhydraten inneemt, stijgt je serotoninegehalte en zal je hartslag toenemen. Hierdoor wordt het gevoel van slaperigheid gecreëerd en krijg je dus ‘slaap’.

Een paar voorbeelden van koolhydraatrijk voedsel dat voor een slaperig gevoel kan zorgen:

Chocolade & snoep
Frisdranken
Fruit & vruchten
Gebak en andere zoetigheid
Maïs
Pasta
Wit brood
Witte rijst

Hartig is het woord dat staat voor zout en/of pittig eten. Het heeft dus niets met ‘zoetheid’ te maken. Sterker nog, het is het tegenovergestelde.

Culinair heeft als betekenis: alles dat te maken heeft met eten en koken (kookkunst).

In Nederland is het de Markthal die onze culinaire hoogstandjes aan de toeristen laat proeven. Met ons bedoel ik dan het mozaïek van Turken, Surinamers, Marokkanen en andere nationaliteiten wiens keukens diverser zijn dan de Nederlandse.

Gevogelte is de benaming voor het vlees van vogelsoorten. Onder gevogelte wordt vaak de ‘kip’ niet geschaard en gaat het veelal om het vlees van kalkoen, eend en bijvoorbeeld de gans.

Een half-om-half is een broodje waarin twee vleessoorten zitten. Dit is vaak varken en lever. Het broodje half-om-half is een Amsterdamse sandwich wiens oorsprong in de Joods-Amerikaanse keuken ligt. De half-om-half wordt kortweg ook wel halfom genoemd.

Niet te verwarren met half-en-half

Krokant is een leenwoord uit het Frans. De betekenis van krokant is: hard, maar toch simpel te breken. We praten vaak over eten als we het over iets krokants eten.

Bijv. krokant broodje, krokant frikadel enzovoort.

Konfijt is het conserveren van fruit in suiker. Denk hierbij aan snoep mandarijntjes of zelfs kiwi’s die allemaal een laag suiker krijgen in het geval van konfijt.

De basmati is een gerecht uit India. Om precies te zijn: basmati is een rijstsoort dat een beetje verschilt van de pandan. Basmati heeft als betekenis ‘geurig’ – dat is dan ook waarom de rijst zo heet (eigenlijk afgeleid van vasmati).

Aanbaksel is wat je krijgt als je denkt dat je geweldig hebt gekookt voor je vrienden en familie, maar dan keihard met de neus op de feiten wordt gedrukt door dit vastgebakken laag viezigheid.

**

De aalbes is een rode bes (dat is ook de meest gebruikte naam) en kan zowel zuur als zoet zijn.

(zov: aalbessenstruik)

De yamswortel komt van yam, de eetbare wortelknol. De yamswortel is een eeuwenoude cultuurplant die op de dag van vandaag als voedingsmiddel wordt gebruikt in onder meer Afrika.